Obraz kliniczny i objawy choroby
Morbus Menière jest schorzeniem, przy którym ilość płynu w uchu wewnętrznym jest zaburzona. Należy wiedzieć, że ucho wewnętrzne składa się z narządu równowagi i narządu słuchu (ślimaka). W obu narządach znajdują się kanały półkoliste, które są wypełnione płynami. W przypadku ataku choroby Meniere’a kanalik ślimaka jest przepełniony i powoduje to poważne problemy dla ucha wewnętrznego. Trzy typowe, główne objawy choroby Meniere’a to:
- silne zawroty głowy, które mogą trwać od kilku minut do kilku godzin,
- zaburzenia słuchu (przede wszystkim w zakresie niskich dźwięków i zwykle tylko jednostronnie),
- szumy w uszach (Tinnitus).
Choroba Meniere’a ma też inne objawy takie jak:
- ciśnienie w uszach,
- nudności i wymioty,
- wybuchy gorąca,
- oczopląs (nystagmus).
Choroba Meniere’a występuje najczęściej u osób pomiędzy 20. a 50. rokiem życia i zwykle dotyczy tylko jednego ucha. Jednak w przypadku długotrwałej choroby istnieje ryzyko, że choroba przejdzie również na drugie ucho. Z powodu długotrwałych zawrotów głowy wielu pacjentów skarży się na nudności, które mogą prowadzić do wymiotów. W trakcie ataków choroby pacjenci pozostają świadomi. Czasami wywołuje to u chorych spiralę strachu: osoby cierpiące na chorobę Meniere’a obawiają się ponownego ataku choroby i są przez to zestresowane. Nie należy zatem lekceważyć psychicznego aspektu tej choroby. Ataki choroby mogą występować w odstępach kilku dni, tygodni, miesięcy lub nawet lat. Pozytywną stroną jest to, że liczba ataków często zmniejsza się w dalszym przebiegu choroby.
Przyczyny
Dokładne przyczyny choroby Meniere’a nie są znane, ale istnieją różne teorie. Przyczyna może leżeć na przykład w przerwaniu błony Reissnera, cienkiej błony komórkowej znajdującej się w ślimaku w uchu wewnętrznym. Przerwanie tej błony skutkuje wyciekiem płynu (ubogiej w potas przychłonki) oraz wzrostem ciśnienia w ślimaku danego ucha. Innymi przyczynami mogą być infekcje wirusowe, które wywołują zapalenie ucha wewnętrznego.
W razie problemów ze słuchem udaj się do laryngologa, ponieważ zawroty głowy, szum w uszach i przytępienie słuchu mogą mieć też inną przyczynę i nie zawsze świadczą o ataku choroby Meniere’a.
Diagnoza
W razie wystąpienia opisanych objawów należy niezwłocznie skonsultować się z laryngologiem. Lekarz przeprowadzi kilka badań, aby zdiagnozować chorobę Meniere’a i stwierdzić możliwe przyczyny. Lekarz wykona na przykład badanie otoskopowe oraz obustronne badanie słuchu, aby stwierdzić, czy zdolności słuchowe chorego ucha różnią się od tych zdrowego ucha. Ponieważ zawroty głowy należą do typowych objawów, laryngolog zbada również narząd równowagi oraz oczy pacjenta.
Aby dowiedzieć się, czy ataki choroby Meniere’a mogą być spowodowane innymi schorzeniami, dodatkowo zostanie przeprowadzony wywiad chorobowy z pacjentem.
Leczenie
Według obecnego stanu wiedzy medycznej chorobę Meniere’a uznaje się za nieuleczalną. Do dzisiaj nie wiadomo, co dokładnie powoduje tę chorobę. Objawy można leczyć środkami farmakologicznymi i/lub operacyjnie. Rozróżnia się środki, które mają zapobiegać kolejnym atakom choroby, oraz środki do doraźnego podania w trakcie ataku. Do leczenia zawrotów głowy stosuje się określone leki, tak zwane leki przeciwzawrotowe (anti [gr.] = przeciwko, vertigo [lat.] = zawroty). Ponieważ zawroty głowy bardzo często powodują silne nudności, osoby cierpiące na chorobę Meniere’a przyjmują dodatkowo środki na nudności.
U osób z bardzo ostrymi objawami choroby Meniere’a, które mają bardzo często zawroty głowy, stosuje się inne metody leczenia.
Po pierwsze można wyłączyć czynność narządu równowagi poprzez podanie określonych leków (gentamycyny), dzięki czemu zawroty głowy mogą ustąpić. Może to jednak pogorszyć słuch pacjenta.
Istnieją również operacyjne możliwości leczenia. W niektórych przypadkach stosuje się na przykład operacyjne przecięciu nerwu równoważnego (neurektomię), aby wyeliminować dalsze zawroty głowy. Inną metodą leczenia jest wykonanie niewielkiego otworu w części ucha środkowego w celu zmniejszenia ciśnienia.