Czym jest audiogram?

W przypadku profesjonalnego testu słuchu audiogram sporządza się za pomocą audiometru. Podczas badania słuchu protetyk odtwarza klientowi różne dźwięki przez słuchawki. Poszczególne dźwięki są początkowo bardzo ciche i z czasem stają się coraz głośniejsze. Pomiar jest wykonywany dla każdego ucha osobno. Najcichszy dźwięk, jaki dana osoba za każdym razem jest w stanie usłyszeć, jest zapisywany wraz z dokładną częstotliwością i intensywnością. Ta kombinacja częstotliwości i intensywności jest nazywana „progiem słyszenia“. Twój audiogram jest zatem odzwierciedleniem sprawności Twojego narządu słuchu. Pokazuje on, na ile sprawność Twojego narządu słuchu odbiega od normy oraz – w przypadku występowania odchyleń – jaka może być przyczyna tej utraty słuchu.

Utrata słuchu może mieć różne formy i stopnie. W zależności od tego, której części ucha ona dotyczy, rozróżnia się cztery główne rodzaje utraty słuchu:

• przewodzeniowa utrata słuchu,
• odbiorcza utrata słuchu,
• przewodzeniowo-odbiorcza utrata słuchu,
• nerwowa utrata słuchu.

Po audiometrii tonalnej przeprowadza się audiometrię mowy (test rozumienia mowy). Umożliwia ona ustalenie, na ile utrata słuchu wpływa na rozumienie mowy.

Audiogram przedstawia dwie osie. Z osi pionowej odczytuje się natężenie dźwięku i intensywność, którą mierzy się w decybelach (dB). Im niższa pozycja na osi, tym głośniejszy dźwięk. Na samej górze osi znajduje się najsłabszy dźwięk (0 dB). Dźwięk ten człowiek jest zazwyczaj jeszcze w stanie usłyszeć.
 
Z osi poziomej odczytuje się częstotliwość dźwięku i wysokość, które mierzy się w hercach (Hz). Przy przesuwaniu pozycji na osi w prawo wzrasta częstotliwość. Ruch ten jest podobny jak w przypadku fortepianu: im dalej w prawo znajduje się klawisz, tym wyższy dźwięk. Normalna rozmowa ma częstotliwość w zakresie od 500 Hz do 3000 Hz.

Podczas testu słuchu wyniki są rejestrowane na audiogramie za pomocą czerwonych oznaczeń dla prawego ucha i niebieskich oznaczeń dla lewego ucha. Po połączeniu tych oznaczeń powstają linie, z których można odczytać próg słyszenia dla każdego ucha. Wyniki dla obu uszu mogą być różne.
 
Obowiązuje ogólna zasada: im bardziej krzywa słyszenia odbiega od linii prawidłowo słyszącej osoby, tym większy jest niedosłuch.

Za pomocą decybeli (dB) i skali decybelowej mierzy się poziomy dźwięku. Skala decybelowa jest skalą logarytmiczną, na której podwojenie ciśnienia akustycznego odpowiada wzrostowi poziomu o 6 dB. Decybele nie są wartością stałą, jak np. wolty czy metry. Wartość jednego decybela zależy od kontekstu. Decybele wykorzystuje się nie tylko do pomiaru poziomu hałasu, ale również w technice antenowej czy meteorologii radarowej.

Oto kilka przykładów różnych poziomów głośności zmierzonych w decybelach:

• 180 dB: start rakiety
• 140 dB: samolot odrzutowy
• 120 dB: zespół rockowy
• 110 dB: głośny grzmot
• 90 dB: miejski ruch uliczny
• 80 dB: głośno grające radio
• 60 dB: normalna rozmowa
• 30 dB: szept
• 0 dB: najcichszy dźwięk, jaki ludzkie ucho jest w stanie usłyszeć

Częstotliwość dźwięku to liczba drgań fali dźwiękowej w ciągu sekundy. Jednostką jest herc (Hz). Im wyższa jest ta liczba, tym wyższa częstotliwość dźwięku. Drgania w zakresie od 20 do 20 000 Hz są interpretowane przez normalną osobę jako dźwięk. Przykładem wysokiego dźwięku może być śpiew ptaków. Niskie dźwięki to na przykład odgłos odległego grzmotu lub dźwięki gitary basowej.
 

Osoby cierpiące na niedosłuch wysokotonowy początkowo gorzej słyszą tylko wysokie częstotliwości. Należą do nich m.in. dźwięki syczące (-s-, -f- albo –sz-) i spółgłoski. Osoby takie słyszą gorzej również dźwięki o wysokiej częstotliwości, takie jak odgłos drzwi wejściowych i dzwonka telefonu czy głos dzieci. Wraz z postępem niedosłuchu gorzej słyszane są również niskie częstotliwości.