Świecowanie to niebezpieczna i nieskuteczna tradycja, która przynosi więcej szkody niż pożytku.

Mimo to wiele osób do tej pory uważa, że świecowanie jest skuteczną metodą czyszczenia uszu. Nie wiadomo jednak dokładnie, w jaki sposób ta metoda ma działać – a także czy w ogóle należy regularnie czyścić uszy.

Jedna ważna uwaga: jeśli uważasz, że w twoich uszach nagromadziło się zbyt dużo woskowiny lub odczuwasz problemy ze słuchem, przed podjęciem dalszych działań skonsultuj się ze specjalistą ds. słuchu, na przykład laryngologiem. 
W takich przypadkach konieczne jest przeprowadzenie specjalistycznego badania medycznego. Działając bez odpowiedniej wiedzy i zaleceń - na przykład sięgając po takie metody, jak świecowanie - możesz wyrządzić sobie znaczną i długotrwałą krzywdę. Specjaliści z branży medycznej na całym świecie są zgodni w twierdzeniu, że świecowanie uszu jest archaiczną i niebezpieczną praktyką, która może powodować poważne urazy, nawet jeśli jest przeprowadzane zgodnie z zaleceniami. 
Świecowanie uszu może również sprawić, że nie zasięgniesz profesjonalnej porady medycznej i nie rozwiążesz medycznego źródła twojego problemu, jeśli taki istnieje.

Amerykański Urząd ds. Żywności i Leków (ang. Food and Drug Administration, FDA) od początku 2010 r. opowiada się przeciwko świecowaniu uszu. Urząd ten nieustannie przestrzega przed tą praktyką, a także podjął środki zapobiegawcze przeciwko importerom i osobom świadczącym usługi świecowania.

Czym jest świecowanie?

Praktyka ta, zwana również konchowaniem ucha, należy do medycyny alternatywnej, i w założeniu ma na celu oczyszczenie ucha, głowy i układu krążenia.

Stosuje się w niej wydrążoną w środku świecę, na ogół o długości 25-30 cm, często zwężającą się ku jednemu z końców. Niektórzy używają również pustych stożków z tkaniny (zwanych konchami), które są nasączane i pokrywane parafiną lub woskiem pszczelim. 

Pacjent leży na boku, a jeden koniec świecy lub konchy wkłada się do jego ucha. Świeca jest szczelnie umieszczana w uchu, a następnie jest otaczana osłoną (plastikową, aluminiową lub papierową) do zbierania kapiącego wosku. Następnie świeca jest zapalana – i należy odczekać, aż się dopali. Od czasu do czasu świeczkę się przycina. Świeczkę należy zgasić, gdy znajduje się zaledwie kilka centymetrów od twarzy pacjenta. Czasami zużywa się dwie świece na jedno ucho, a cały proces może trwać ponad godzinę.

Osoby praktykujące ten proceder i jego zwolennicy twierdzą, że płomień wytwarza podciśnienie w świecy (jak w kominie), które zmiękcza woskowinę, a następnie ją wysysa. Wielu z nich rozcina świecę na końcu zabiegu, aby pokazać, co zostało usunięte z wnętrza ucha – najczęściej jest to czarna lub brązowa substancja, która według tych osób jest mieszaniną woskowiny usznej, bakterii, zanieczyszczeń, toksyn i innych rzeczy.

Niektórzy uważają też, że świecowanie po prostu zmiękcza woskowinę, aby później mogła ona sama wypaść.

Rzekome korzyści płynące ze stosowania świec dousznych

Dlaczego ludzie świecują uszy? Zwolennicy świecowania uważają, że poza usuwaniem woskowiny usznej, świece zapewniają szereg kompleksowych korzyści, które jednak brzmią zbyt dobrze, by mogły być prawdziwe.
Świecowanie ma w założeniu leczyć lub łagodzić:
  • stres i napięcie
  • zawroty głowy
  • bóle uszu
  • bóle szczęki
  • zapalenia bakteryjne
  • objawy przeziębienia i kataru
  • bóle gardła
  • bóle zatok
  • migreny
  • szumy uszne
  • zapalenie ucha zewnętrznego 
  • zaburzenia błędnika

Co więcej, zwolennicy tego procederu uważają, że ponieważ wszystkie kanały w głowie są ze sobą połączone, świecowanie uszu może również poprawić zmysł smaku, wzmocnić mózg, oczyścić krew, poprawić krążenie, oczyścić zatoki, poprawić wzrok, a nawet wyleczyć raka.

Korzyści te są często przedstawiane w sposób, który brzmi naukowo dla osób nie będących specjalistami z branży medycznej. 

Osoby świadczące usługi świecowania mogą również sugerować, że zapewnia ono jeszcze więcej korzyści. 

Czy świecowanie naprawdę działa?

Pamiętaj: Amerykański Urząd ds. Żywności i Leków nigdy nie zatwierdził świecowania do jakichkolwiek zastosowań medycznych. Co więcej, urząd ten rekwirował w przeszłości produkty do świecowania uszu i ostrzegał producentów, którzy importowali konchy do uszu, aby zaprzestali tego procederu.

Wiele rządów innych krajów również zdelegalizowało przywóz i sprzedaż świec do uszu.

Badania naukowe obaliły również większość mitów dotyczących procederu świecowania uszu.
Po pierwsze, większość płomieni świec nie wytwarza wystarczającego podciśnienia, które pozwoliłoby wyciągnąć płyn z ucha. Woskowina uszna jest zazwyczaj lepka i przyczepna. Jeśli dojdzie do jej utwardzenia, usunięcie jej taką metodą będzie prawie niemożliwe.

Temperatury wytwarzane przez świece uszne są również zazwyczaj zbyt niskie, aby mogły chociażby zmiękczyć woskowinę uszną. W niektórych przypadkach badacze znaleźli więcej woskowiny w uszach osób, które świecowały swoje uszy.
Ponadto pozostałości, które zbierają się wewnątrz świecy dousznej – wspomniane wcześniej rzekomo usunięte zanieczyszczenia – to na ogół nic innego, jak spalona parafina i tkanina. Gdy świece są spalane z dala od ucha, w ich wnętrzu zbiera się taki sam ciemny osad. 

Nie ma żadnych naukowych dowodów na skuteczność świecowania uszu. W najlepszym razie jest to placebo, które dodatkowo jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia.

Zagrożenia wynikające ze świecowania

Świecowanie uszu nie jest zalecane z różnych powodów, w tym tych wymienionych powyżej.

Ponadto nie należy z reguły usuwać woskowiny z uszu. Woskowina uszna chroni wnętrze ucha przed kurzem, martwą skórą, włosami, bakteriami, stanami zapalnymi i innymi. Substancja ta smaruje również ucho i pomaga mu się oczyścić (zbierając zanieczyszczenia, a następnie naturalnie wypadając). Dlatego specjaliści medyczni nie zalecają używania wacików do czyszczenia uszu i generalnie nie zalecają większości zabiegów czyszczenia uszu w domu.
Po drugie, twoje uszy są niezwykle delikatne i wrażliwe, a to oznacza, że nigdy nie powinny być narażone na działanie wysokich temperatur, takich jak otwarty płomień. Może wiązać się to z poważnymi obrażeniami ciała. Kapiący wosk ze świecy może poparzyć twoją twarz, szyję i skórę głowy. Jeśli gorące krople wosku dostaną się do ucha, mogą uszkodzić przewód słuchowy, przebić membrany i doprowadzić do krwawienia, infekcji, a nawet utraty słuchu. 
Nawet jeśli unikniesz poparzeń, świecowanie może wepchnąć woskowinę głębiej do twojego ucha. W niektórych przypadkach świecowanie może nanieść do ucha drobne osady popiołu i pyłu. Ich usunięcie może wymagać później profesjonalnej pomocy medycznej.

Najczęstszym efektem ubocznym świecowania uszu są oparzenia, ale warto pamiętać, że w trakcie tego procesu może również dojść do pożaru. Dzieje się tak dlatego, że włosy i ubrania są dość łatwopalne.
Wszystkie te zagrożenia zwiększają się wykładniczo, gdy w procederze biorą udział dzieci.

Niestety, nawet powyżej opisane zagrożenia nie są jedynymi, jakie wiążą się ze świecowaniem ucha. Korzystanie z tych usług to marnotrawstwo czasu i pieniędzy. Wiele osób w dalszym ciągu korzysta ze świecowania, zamiast skonsultować się z lekarzem odnośnie swoich objawów, które mogą być objawami choroby. Tak więc zamiast przeprowadzić dokładne badanie i uzyskać profesjonalną diagnozę (oraz niezbędną opiekę), osoby te koncentrują się na leczeniu oparzeń oraz pieniądzach, jakie wydały na usługę świecowania.

Jeśli czujesz, że twoje uszy są zablokowane lub jeśli uważasz, że w twoich uszach zebrała się nadmierna ilość woskowiny, skonsultuj się ze specjalistą, takim jak laryngolog. Możesz wymagać specjalistycznego leczenia, którego nie może zapewnić świeca.

Jak można bezpiecznie usunąć woskowinę?

Krótka odpowiedź brzmi: po prostu pozwól jej wypaść naturalnie. 

Jeśli nagromadzona woskowina uszna powoduje bóle uszu lub utrudnia słuch, skonsultuj się ze specjalistą – na przykład laryngologiem. 

Usuwanie woskowiny usznej jest bardzo popularną procedurą, a laryngolodzy mają do dyspozycji szereg specjalnie zaprojektowanych narzędzi do bezpiecznego usuwania, odsysania i wypłukiwania nadmiaru woskowiny.
Więcej informacji można znaleźć w naszym artykule na temat bezpiecznych technik czyszczenia uszu, które możesz wykonać w domu (w j. angielskim).