Czym jest tympanometria?

Tympanometria jest badaniem diagnostycznym służącym do oceny funkcjonowania ucha środkowego, a także ruchliwości błony bębenkowej i trzech kosteczek słuchowych odpowiedzialnych za słyszenie, w miarę jak zmienia się ciśnienie powietrza w przewodzie słuchowym.

Jest to bezbolesny i obiektywny test służący do wykrywania ewentualnego wydzielniczego zapalenia ucha środkowego lub wad czynnościowych ucha środkowego. Jest to niezwykle ważne narzędzie diagnostyczne, ponieważ może dostarczyć szczegółowych informacji na temat poziomu impedancji błony bębenkowej. Aby zrozumieć, co dokładnie oznacza termin "impedancja błony bębenkowej", należy najpierw zdefiniować naturę i funkcję błony bębenkowej.

Czym jest membrana tympanalna?

Błona bębenkowa, zwana też błoną bębenkową, jest cienką, półprzezroczystą, trójwarstwową błoną, która oddziela ucho środkowe od ucha zewnętrznego. Jest istotnym elementem systemu słuchowego, wrażliwym na fale dźwiękowe i dlatego ma fundamentalne znaczenie dla percepcji słuchowej. Kiedy fale dźwiękowe docierają do błony bębenkowej, ta wibruje i przekazuje wytworzoną energię do łańcucha kosteczek słuchowych, dzięki czemu dźwięki mogą być prawidłowo odbierane.

Jaki jest cel tympanometrii?

Jak wspomniano powyżej, tympanometria jest badaniem diagnostycznym wykonywanym przez laryngologa w celu zdiagnozowania chorób ucha, takich jak otitis secretiveis. Ta forma zapalenia ucha może być powikłaniem ostrego zapalenia ucha środkowego lub może wystąpić bez choroby podstawowej i bez oznak infekcji. Niektórzy ludzie nie mają żadnych objawów, podczas gdy inni doświadczają utraty słuchu lub problemów z równowagą. Niezależnie od tego, co się dzieje, ważne jest, by zdiagnozować chorobę i wyeliminować problem u jej źródła.

Ogólnie rzecz biorąc, jeśli bezobjawowa postać zapalenia ucha skrytego trwa krócej niż trzy miesiące, lekarz zaleci kolejne badanie za cztery do sześciu tygodni, by upewnić się, że choroba ustąpiła. 
Jeśli jednak zaburzenie to dotyczy małego dziecka, nie należy zwlekać tak długo z dokładnymi badaniami, gdyż tymczasowy brak słuchu może zaburzyć jego rozwój językowy i poznawczy.

Jeśli otitis secretive utrzymuje się dłużej niż trzy miesiące, konieczne będzie wykonanie badania audiometrycznego, by ocenić stan zdolności słyszenia. Wyniki zostaną przedstawione na audiogramie, czyli wykresie przedstawiającym najdelikatniejsze dźwięki, jakie dana osoba jest w stanie odebrać w określonych częstotliwościach.

Co to jest ostre zapalenie ucha środkowego?

Tympanometria jest również przydatna w przypadku podejrzenia ostrego zapalenia ucha środkowego. Symptomy takiego zapalenia ucha to gorączka, ból ucha, drażliwość, wymioty lub otorrhea (wyciek płynu z ucha). W tym przypadku tympanometria wykaże obrzęk błony bębenkowej z ograniczoną ruchomością. Ostre zapalenie ucha środkowego może być leczone antybiotykami przepisanymi przez lekarza.

Jak wykonuje się tympanometrię?

Tympanometria, znana również jako badanie impedancji lub badanie impedancji, nie jest badaniem słuchu, ponieważ jej celem jest ocena transmisji energii przez ucho środkowe. Innymi słowy, ocenia poziom impedancji błony bębenkowej, czyli opór, jaki stawia błona bębenkowa i łańcuch kosteczek słuchowych przy przechodzeniu fal dźwiękowych przez przewód słuchowy zewnętrzny.
Jak przeprowadza się badanie: Lekarz wprowadza miękką, gumową sondę do przewodu słuchowego zewnętrznego, aby utworzyć zatyczkę. Zazwyczaj sonda ma różnej wielkości wypustki, tak aby idealnie pasowała do zewnętrznego przewodu słuchowego. Kiedy sonda jest już na miejscu, tympanometr (lub miernik impedancji) zaczyna mierzyć przepływ energii dźwiękowej w uchu środkowym wraz ze zmianą ciśnienia powietrza. Klinicysta może określić maksymalną transmisję energii dźwiękowej przez błonę bębenkową, gdy ciśnienie powietrza jest równe po obu stronach nienaruszonej błony bębenkowej. Szczyt ciśnienia jest punktem, w którym przepływ energii dźwiękowej jest największy na tympanogramie.
Wyniki testu mogą być bardzo różne u różnych osób. Na przykład, jeśli ucho środkowe jest wypełnione płynem, strumień energii będzie odbijał się od sondy z powodu unieruchomionej błony bębenkowej. Z kolei ucho środkowe wypełnione powietrzem sprawi, że strumień energii zostanie pochłonięty przez błonę bębenkową, łańcuch kosteczek słuchowych i struktury ucha wewnętrznego.

W przypadku dysfunkcji trąbki Eustachiusza szczyt będzie znajdował się w zakresie ujemnego ciśnienia w zapisie. W przypadku wydzielniczego zapalenia ucha środkowego przepływ energii dźwiękowej w uchu środkowym jest obniżony, co skutkuje płaskim tympanogramem.​

Jakie są przyczyny płaskiego tympanogramu?

Płaski tympanogram wskazuje, że błona bębenkowa jest unieruchomiona z powodu kilku warunków, w tym:
  • Wydzielnicze zapalenie ucha środkowego
  • Perforacja błony bębenkowej
  • Sonda tympanometryczna blokująca przewód słuchowy 
  • Pozostałości lub ciała obce blokujące przewód słuchowy 
  • Zatyczka do woskowiny usznej

Płaski tympanogram zazwyczaj wskazuje również na pewien stopień ubytku słuchu. Na przykład w przypadku wydzielniczego zapalenia ucha środkowego może dojść do przewodzeniowego ubytku słuchu od 20 do 30 dB.

Czy istnieją jakieś ograniczenia w badaniu tympanometrycznym?

W zasadzie to Twój lekarz decyduje, czy tympanometria jest odpowiednim badaniem dla Twojego stanu zdrowia. Wiek może być czynnikiem ograniczającym, ponieważ młodsze dzieci mogą nie być w stanie usiedzieć spokojnie podczas badania. Ponadto niektóre instrumenty nie są odpowiednie dla dzieci poniżej szóstego miesiąca życia.

Obecność korka z woskowiny usznej może również unieważnić wynik testu. Innym ograniczeniem tympanometrii jest to, że pozwala ona na analizę danej sytuacji tylko w danym momencie, dlatego musi być powtarzana w regularnych odstępach czasu, aby monitorować rozwój zapalenia ucha z wydzieliny. 
Podsumowując, tympanometria jest bardzo prostym i nieinwazyjnym badaniem diagnostycznym. Jest ono ważne dla oceny stanu zdrowia błony bębenkowej i ucha środkowego w ogóle, a jednocześnie pozwala zmierzyć ewentualny ubytek słuchu.
Informacje zawarte w tym artykule służą wyłącznie celom edukacyjnym i informacyjnym: nie mogą i nigdy nie powinny zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące swojego zdrowia, zawsze powinieneś skonsultować się z lekarzem lub pracownikiem służby zdrowia.