Co to jest trauma akustyczna?

Uraz akustyczny to specyficzny rodzaj ubytku słuchu, który powstaje w wyniku narażenia na nagły lub ciągły głośny hałas. Przykładem nagłego, głośnego hałasu może być wystrzał z pistoletu lub eksplozja. Długotrwałe narażenie na głośną muzykę lub inne dźwięki o dużej głośności również może spowodować uraz akustyczny. Najgorsze w urazie akustycznym jest to, że może on prowadzić do trwałej utraty słuchu. 

Ostry uraz akustyczny powstaje w wyniku silnego hałasu impulsowego o natężeniu powyżej 160 dB, często połączonego z gwałtownym wzrostem ciśnienia barometrycznego w momencie wybuchu. Na przykład strzał z pistoletu lub karabinu w okolice małżowiny usznej zwykle powoduje tymczasową utratę słuchu lub wyraźny ubytek słuchu. 

Jakie są przyczyny urazów akustycznych?

Tragiczne jest to, że wiele osób jest narażonych na ryzyko doznania urazu akustycznego z powodu wykonywanego zawodu. Na przykład żołnierze są często narażeni na strzały lub eksplozje, a muzycy na głośną muzykę. Życie lub praca w miejscach, gdzie dźwięki o wysokim poziomie głośności utrzymują się przez dłuższy czas, również może zwiększyć ryzyko. 

Inne źródła głośnych dźwięków to jazda na motocyklu lub skuterze śnieżnym, praca w warsztacie stolarskim czy regularne używanie kosiarek i dmuchaw do liści. Jednak niezależnie od źródła urazu, trwały ubytek słuchu może być bardzo realną konsekwencją.

To, czy będziesz miał ubytek słuchu spowodowany hałasem, zależy od kilku czynników. Jednym z nich jest długość ekspozycji na dźwięk, a drugim to, jak głośny jest ten dźwięk. Ogólnie rzecz biorąc, dźwięki poniżej 70 decybeli ważonych A (dBA) nie powodują utraty słuchu. Problemy zaczynają się około 85 dBA, zwłaszcza jeśli ekspozycja na dźwięk była długotrwała lub powtarzająca się. Odległość od źródła dźwięku jest również czynnikiem wpływającym na pogorszenie słuchu. Oczywiście, im bliżej byłeś głośnego hałasu, tym większe prawdopodobieństwo utraty słuchu. 

Jakie są objawy traumy akustycznej?

W zależności od tego, czy uraz akustyczny został wywołany nagłym, czy długotrwałym narażeniem na hałas, objawy mogą być różne. 
Załóżmy, że zostałeś narażony na nagły, głośny hałas, na przykład wystrzał z broni palnej; możesz zacząć odczuwać pewne objawy ubytku słuchu stosunkowo szybko po zdarzeniu, a z czasem objawy będą się stopniowo nasilać. 

Jeśli jednak narażenie na hałas miało miejsce w dłuższym okresie, ubytek słuchu może potrwać kilka miesięcy lub lat, zanim stanie się zauważalny. 
Na szczęście trwały ubytek słuchu nie zawsze występuje po wystawieniu na działanie głośnych dźwięków. Niektórzy ludzie doświadczają tylko chwilowego ubytku słuchu, a ich słuch wraca do normy po kilku dniach. Niestety, inni nie mają tyle szczęścia i pozostają z długotrwałymi objawami. 

Ważne jest, by pamiętać, że utrata słuchu jest tylko jednym z wielu możliwych objawów urazu akustycznego, a sposób, w jaki go doświadczasz, też może być różny. Niektóre z możliwych objawów to: 
  • szumy uszne lub uczucie dzwonienia albo brzęczenia w uchu
  • upośledzenie słuchu w jednym lub obu uszach
  • dźwięki, które wcześniej były słyszane z łatwością, teraz są stłumione lub niewyraźne
  • proszenie ludzi, by mówili głośniej
  • potrzeba częstszego zwiększania głośności w telefonie, telewizji lub radiu
Kiedy uraz akustyczny prowadzi do utraty zdolności słyszenia, zazwyczaj powoduje specyficzny rodzaj ubytku słuchu - odbiorczy ubytek słuchu. Jest to najczęstszy rodzaj ubytku słuchu i zdarza się, gdy uszkodzone zostaje ucho wewnętrzne lub nerw słuchowy. Ubytek ten pojawia się zazwyczaj, gdy uszkodzeniu ulegną komórki rzęsate w ślimaku. Poza narażeniem na głośny hałas u podłoża tego ubytku mogą leżeć starzenie się, urazy, niektóre leki i choroby. Chociaż odbiorczy ubytek słuchu jest rzadko uleczalny, aparaty słuchowe mogą być pomocne w łagodzeniu jego objawów. 

Jak diagnozuje się uraz akustyczny?

Jeśli byłeś narażony na głośny hałas i zauważyłeś u siebie utratę słuchu lub inne objawy, powinieneś poszukać pomocy medycznej. Lekarz prawdopodobnie przeprowadzi badanie fizyczne, by ustalić, czy błona bębenkowa jest uszkodzona. 

Uraz spowodowany hałasem jest podstawą do wykonania badania słuchu lub audiogramu. Ten ostatni jest wykresem, który pokazuje próg słyszalności dźwięków o standardowych częstotliwościach. Urządzenie, które służy do wykonania tego badania to audiometr. 
Może być również wykonane badanie audiometryczne. Badanie to służy do określenia stopnia utraty słuchu poprzez pomiar ostrości słyszenia w odniesieniu do zmian natężenia i wysokości dźwięku (dźwięki wysokie i niskie) oraz czystości tonalnej. Obejmuje również progi i różne częstotliwości.

Jak leczy się uraz akustyczny?

Twój audiolog powinien opracować dla Ciebie indywidualny plan leczenia, biorąc pod uwagę wiele czynników. Twój lekarz powinien dokładnie określić rodzaj ubytku słuchu, jaki masz i zalecić metody leczenia, które mają największe szanse zadziałać w Twoim konkretnym przypadku. 

 

Generalnie lekarze skupiają się na zapobieganiu dalszej utracie zdolności słyszenia i przywróceniu jak największej jej części. Typowe metody leczenia ubytku słuchu spowodowanego urazem akustycznym to naprawa błony bębenkowej, leczenie sterydami i aparaty słuchowe. 

Jakie są rokowania?

Głównymi powikłaniami są postępujący ubytek słuchu i szumy uszne. Niestety - jak wspomniano powyżej - ubytek słuchu związany z urazem akustycznym jest często trwały. 

Aby chronić swój słuch, staraj się w przyszłości jak najczęściej zapobiegać narażeniu na głośny hałas. Na przykład, noś ochronę słuchu - taką jak zatyczki do uszu lub nauszniki - kiedy przebywasz w pobliżu głośnych źródeł dźwięku, aby nie dopuścić do pogorszenia się Twojego stanu. 
Ponadto pamiętaj o wszelkich czynnościach, które mogą narazić ucho na dalsze uszkodzenia. Noś sprzęt ochronny lub całkowicie unikaj tych czynności. 

Choć wiele osób uwielbia słuchać ogłuszającej muzyki w samochodzie lub w domu, nie ulegaj pokusie słuchania głośnej muzyki przez dłuższy czas.
Informacje zawarte w tym artykule służą wyłącznie celom edukacyjnym i informacyjnym. Nie powinieneś używać tych informacji jako substytutu ani zastępstwa profesjonalnej porady medycznej. Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące swojego zdrowia, zawsze powinieneś skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą.